آزمون عملکرد هود آزمایشگاهی
عملکرد هود آزمایشگاهی، ربایش آلاینده ها در حفاظت از افرادی که در جلوی هود کار میکنند، متاثر از طراحی اَئرودینامیکی هود، تهویه آزمایشگاهی و سایر ویژگیهای طرح و ترکیب آزمایشگاهی است که هود در آن نصب شده است. بنابراین نیاز به آزمونی است که بتواند میزان عملکرد هود را با لحاظ نمودن تاثیرات چیدمان آزمایشگاه و سیستم تهویه آن سنجش کند. در این مقاله نگاهی داریم به آزمون عملکردی هودهای آزمایشگاهی مطابق با استاندارد شماره 14037 اداره استاندارد ایران.
این استاندارد،روشی تجدید پذیر را برای آزمون هودهای آزمایشگاهی تعریف می کند. هرچند که هودهای آزمایشگاهی عمدتاً به عنوان نخستین وسایل ایمن در انجام عملیات آزمایشگاهی معرفی شده اند،اما این استاندارد رویه های ایمن را توصیف نمی کند.
عوامل متعدد مهمی در عملکرد هودهای آزمایشگاهی مطرح است که در این استاندارد شرح داده نشده اند.
این عوامل عبارتند از:
1)جریان های متقاطع
جریان های هوا ممکن است با ایجاد توده های هوای آشفته،سبب خروج آلودگی از هود به بیرون شود.جریان های مذکور(از هود به بیرون) از طریق پخشان های هوای ورودی یا دریچه های مشبک،پنجره های باز یا درها یا حرکات سریع افراد در جلوی هود ایجاد می شوند.
2)رویه انجام کار
مدارک و شواهد مهمی وجود دارد که توصیه می نماید کارها در حد امکان در قسمت عقب هود انجام شود.به عنوان نمونه در الزامات استاندارد آورده شده است که کلیه کارها باید حداقل در فاصله 15cm از دهانه هود انجام شود.هرچند که حفاظت بیشتر کاربر در فاصله بیش از 15cm از دهانه هود تامین می شود.
3)موانع داخلی
قرار دادن تعداد زیاد تجهیزات آزمایشگاهی(بطری،شیشه ها،…) در هود سبب آشفتگی الگوی جریان هوا در هود می شود.
4)رویه های لازم الاجرای انجام کار
مخاطرات ذاتی و لاینفک آزمون هائی که در زیر هود انجام میشود میتواند بر سطح ایمنی مورد نیاز کاربر اثر بگذارد.
5)جریان های حرارتی مزاحم
گرمای تولید شده در زیر هود می تواند مزاحمت های قابل ملاحظه ای را در عملکرد هود ایجاد کند و حتی س¬¬بب نشست گرما و احتمالاً هوای آلوده در قسمت بالای هود یا از پشت پنجره هود شود.
6)سرعت پاسخ دهی
وضعیت های کوتاه مدت و ناپایدار یا مدت زمانی که لازم است تا یک هود با حجم متغیر هوا به تغییرات دهانه پنجره هود پاسخ دهد،همچنین مدت زمان لازم تا هود بتواند به تغییرات فشار استاتیکی در کانال اصلی (کانال اصلی از یکی شدن مجموعه کانال هایی که به چندین هود منتهی می شود حاصل می گردد) خروجی پاسخ دهد، ممکن است بر عملکرد هود تاثیر بگذارد.
به طور کلی، عوامل متعددی وجود دارد که باید در ارزیابی ایمنی هود آزمایشگاهی مد نظر قرار گیرد.این استاندارد ابزاری را برای ارزیابی ایمنی هود فراهم میسازد.
این آزمون با فرض انجام آن در محیط تهویه شده بنا گذاشته شده است. هیچ آزمونی وجود ندارد که بتواند عملکرد هود را با شرایط غیر تهویه شده ارزیابی نماید زیرا نتایج حاصل از آزمون در آزمایشگاهای تهویه نشده به شرایط متعددی از نظر وضعیت پنجره ها،سرعت باد و … بستگی دارد.
رویه ذکر شده در این استاندارد روش آزمون است و ویژگی های عملکرد را شامل نمی شود. این روش آزمون مشابه یک روش تجزیه شیمیایی است که در آن چگونگی تجزیه برای مشخص شدن یک ترکیب شیمیایی بیان شده است اما معلوم نمی کند که چه مقدار از آن ترکیب وجود دارد.مثال مشابه دیگر، روش اندازه گیری جریان هوا است که در این روش، نحوه اندازه گیری جریان قید شده اما مقدار را مشخص نمی سازد.
عملکرد هود،حاصل تلاش مشترک کاربر، مسئول بهداشت شیمیایی و مهندس عملیات می باشد. باید توجه داشت که آزمون عملکرد، ارتباطی را میان نتایج آزمون توسط گاز ردیاب و میزان مواجهه کاربر ارائه نمی کند.
به منظور ارزیابی جامع میزان مواجهه کاربر، لازم است عوامل متعددی نظیر خواص فیزیکی مواد،میزان و نحوه تغییر شکل مواد، مدت زمانی که کاربر در جلوی هود قرار می گیرد و عوامل مختلف دیگر با هم ادغام شده و ملاک ارزیابی قرار گیرد.
این آزمون بطور نسبی و کارایی هود ربایش آلاینده(تحت شرایط قراردادی ویژه)تعیید می کند. همچنین می توان از آزمون فوق برای ارزیابی هود ها هنگام ساخت در کارخانه(تحت شرایط ایده آل با فرض ایده آل بودن) نیر استفاده کرد.علاوه بر آن در شرایطی با ویژگی های مشخص از نظر هوای ورودی به اتاق و به هنگام ارائه مجوز برای احداث یا بازسازی یک آزمایشگاه (قبل آنکه کاربر در آن مشغول کار شود) نیز می توان از آزمون مذکور استفاده نمود.
این روش شامل سه آزمون است:
• رویت جریان هوا در هود
• اندازه گیری سرعت در دهانه هود
• میزان کاهش گاز ردیاب
به منظور ارزیابی جامع عملکرد هود، آزمون های تعیین جریان هوا و سرعت در دهانه هود باید همواره قبل از آزمون گاز ردیاب انجام شود. آزمون های رویت جریان هوا و سرعت در دهانه را می توان بدون آزمون گاز ردیاب انجام داد. دو آزمون رویت جریان هوا و سرعت در دهانه،ترکیبی از اندازه گیری های کمی سرعت و ارزیابی کیفی عملکرد هود است. این بخش از استاندارد می تواند در این آزمون و متعادل نمودن هودهای جدید و همچنین آزمون های دوره ای چند هود مستقر در یک آزمایشگاه مورد استفاده قرار گیرد. رویه کامل آزمون(رویت جریان هوا،سرعت در دهانه و گاز ردیاب)،سنجش کمی توانایی کنترل و کاهش آلاینده توسط هود بوده و در توسعه و تکمیل هود و ارزیابی دقیق عملکرد هود مفید می باشد.
شرکت فرآزما تحقیق به عنوان بزرگترین وارد کننده و توزیع کننده تجهیزات جنرال آزمایشگاهی آمادگی خود را جهت مشاوره رایگان و فروش انواع هودهای آزمایشگاهی به کلیه مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی اعلام میدارد.
