لانست و اتولانست

لانست از وسایل و تجهیزات پزشکی می باشد که بطور معمول استریل و یک بار مصرف است. لانست ها دارای سوزن بسیار نازکی می باشند که جهت گرفتن نمونه اندک خون مویرگی به اندازه یک قطره بطور سریع و بدون درد، برای انجام آزمایشات پزشکی استفاده می شوند .

انواع لانست:

• لانست اتوماتیک یا سیفتی لانست (Safety Lancets)
• لانست های گلوکومتری (چهار پر و دو پر)

اتولانست (سیفتی لانست) :

نوعی لانست استریل و یکبار مصرف می باشد که جهت اطمینان از یک بار مصرف بودن آن، به گونه ای طراحی شده است که با یک بار استفاده سوزن آن به صورت پرتابی رها شده و قابلیت استفاده مجدد را ندارد. از این رو به آن سیفتی لانست می گویند. اتولانست ها جهت استفاده به هیچ وسیله پزشکی تلفیقی نیاز ندارند.

کاربرد های اتولانست:

عمده کاربرد اتولانست یا سیفتی لانست در دسته بندی های زیر جای می گیرد:
• انتقال خون: تعیین گروه خونی و غلظت خون
• پزشکی قانونی: تعیین گروه خون و برخی از آزمایشات ژنتیکی و خونی
• مرکز جمع آوری پلاسما: جهت تعیین غلظت خون. ( خونی که غلظت آن بیش از مقدار معینی باشد، پلاسمای آن جهت جمع آوری مناسب نمی باشد.)
• کف پای نوزادان بین 3 تا 5 روزه:
1- برای آزمایشات ژنتیکی از قبیل: فتیل کتونوری(PK) که نوعی عقب ماندگی ذهنی است. چنانچه این بیماری در پنج روز اول تولد تشخیص داده شود، از طریق داروهای خوراکی که بهمراه مکمل های غذایی به نوزاد داده می شود، می توان از بروز عقب ماندگی ذهنی جلوگیری نمود.
2- انجام آزمایش بیلیروبین نوزاد و تشخیص زردی
3- تست هیپوتیروئیدی (کم کاری مادرزادی تیروئید): اگر هیپوتیروئیدی در دوران نوزادی به سرعت تشخیص و درمان نشود ممکن است عقب‌ماندگی رشد جسمی یا آسیب ذهنی (کرتینیسم ) اتفاق بیفتد.
4- فاویسم(Favism) یا بیماری باقلایی یا G6PD : بیماری کمبود یا فقدان آنزیم گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز (G6PD) می باشد که نوعی بیماری خونی و استعداد ارثی به همولیز است.
کلید کنترل کمبودG6PD ، پیشگیری از همولیز با درمان سریع عفونتها و اجتناب از داروهای اکسید کننده و سموم است. بنابراین با شناسایی این بیماری در نوزادی، پیشگیری میسر خواهد شد.
*تعداد تست هایی که از کف پای نوزادان انجام می شود، در کشورهای پیشرفته به مراتب بیشتر است.

چگونه از اتولانست استفاده کنیم؟

1-ابتدا درب محافظ را برمیداریم.
2-لانست را بر موضع مورد نظر که عموما نوک انگشت می باشد، قرار می دهیم.
3- با لمس قسمت انتهایی لانست، بر موضع مورد آزمایش فشار وارد می کنیم.

ویژگی های اتولانست:

گیج (Gauge): گیج لانست در حقیقت یک معیار بین المللی برای نشان دادن ضخامت سوزن میباشد و هر چه این عدد بزرگتر باشد بیانگر نازک تر بودن سوزن و بالعکس آن یعنی هر چه عدد کوچکتر باشد بیانگر ضخیم تر بودن سوزن میباشد. گیج اتولانست بطور معمول 21G می باشد.

طول سوزن: عمق نفوذ یا قد سوزن همان ارتفاع سوزن میباشد که در پوست فرو میرود و این عدد در اتولانست ها بطور معمول 2.4 میلی متر می باشد

لانست اتوماتیک

لانست های غیر اتومات:

این نوع از لانست ها متشکل از سوزن چهار پر یا دو پر و قلم لانست می باشند.
لانست های دو پر یا چهار پرکه اصطلاحا به لانست خون گیری موسوم می باشند، معمولا برای نمونهبرداری از خون جهت انجام آزمایش قند خون (دیابت) استفاده میشوند. از این رو به آن لانست گلوکومتری نیز می گویند. لانست های چهار پر یا دو پرجهت استفاده می بایست درون وسیله مخصوصی که قلم لانست نام دارد، قرار گیرند.
تفاوت دو اصطلاح دوپر و چهارپر در حقیقت همان ظاهر فیزیکی محصول میباشد که در مدل های چهار پر بدنه اصلی لانست بصورت یک بعلاوه از چهار قسمت تشکیل شده و در مدل های دوپر بصورت یک استوانه که دو طرف آن برآمدگی در امتداد هم دارد. و بسته به نوع قلم لانست زدنی که وجود دارد از سوزن های مخصوص خود استفاده میشود.

لانست گلوکومتری و قلم لانست